- 18 april 2018
- Mariska Akkermnans en anderen
- Meningen
De komende jaren zullen in veel natuurgebieden grote hoeveelheden bos worden gekapt. Prachtige oude bossen worden vernietigd om cultuurlandschappen te creëren.
Massale bomenkap bedreigt de Nederlandse natuur, ook in Noord- en Oost-Nederland, bijvoorbeeld in het Dwingelderveld, het Strubben/Kniphorstbos, de Sallandse heuvelrug en Nationaal Park Drents Friese Wold. Als alle plannen doorgaan, verdwijnt er enorm veel bos. Dit terwijl Nederland in vergelijking met onze omliggende landen al weinig bos heeft. De ontbossing in Nederland is procentueel gezien even groot als de afname van het tropische regenwoud. Over de ontbossing in het buitenland hebben we het hoogste woord, vanwege de afname van CO2 opname. Voor het Nederlandse bos geldt het CO2 argument blijkbaar niet.
De bedreiging van onze bossen komt deze keer niet van de zure regen. De verantwoordelijken zijn natuurbeheerorganisaties als Staatsbosbeheer (SBB) en Natuurmonumenten (NM) en de overheid. Zij zijn eenzijdig gericht op het creëren van cultuurlandschappen ten koste van bos en natuurlijke ontwikkeling.
Willekeurig
Grote stukken bos moeten wijken voor heidegebied en/of stuifzandgebieden. Deze landschappen komen hier echter van nature niet duurzaam voor. Ze zijn ontstaan door massale kap en overbegrazing. De natuur laat hier geen spaan van heel. Ze verbossen snel. Heidevelden en zandverstuivingen zijn landschappen die stilstaan, waar de natuurlijke ontwikkeling is uitgehaald. Om het creëren van cultuurlandschappen te rechtvaardigen wordt vaak een willekeurig ijkmoment gekozen waar men naar terug wil: ‘In 1850 was hier heide’. Dit heeft echter niets te maken met natuur en natuurlijke ontwikkeling.
Biodiversiteit
Daarnaast is biodiversiteit het grote toverwoord. Dit streven naar biodiversiteit is gericht op enkele soorten die (mede) afhankelijk zijn van deze landschappen die hier van nature niet voorkomen, maar elders in Europa, in hun eigen habitat, wel. Onder andere de zadelsprinkhaan moet op verschillende plaatsen de bomenkap rechtvaardigen. Deze sprinkhaan, met zijn leefgebied rond de Middellandse Zee, heeft hier echter van nature geen leefgebied.
Peperduur
Deze dieren hier beschermen is ecologisch niet uit te leggen en peperduur. Bovendien gaan bestaande soorten juist weer verloren, zoals soorten paddenstoelen die juist naaldbomen nodig hebben, de zwarte specht of reeën die er minder schuilplaatsen vinden.
Slechts een kleine groep ecologen en biologen bepaalt dit natuurbeleid en geknutsel met natuur. Ons eigen bos heeft echter een veel grotere biodiversiteit dan de te creëren landschappen. Bomenkap lijkt een doel op zich geworden. Naaldbomen worden als ‘exoten’ bestempeld en ‘dus’ mogen ze worden gekapt. Elders worden ‘exoten’ juist beschermd omdat ze dreigen te verdwijnen. Voor onze natuurbeheerders lijkt de natuur zelf het nooit goed te doen. Alsof de natuur niet voor zichzelf kan zorgen. Zij willen hoe dan ook ingrijpen, bepalen wat natuur is, hoe de natuur er uit moet zien.
Waarom?
Waarom dit alles? Is de eigenlijke reden wellicht het draaiende houden van de eigen organisatie? Hebben economische belangen de overhand gekregen boven natuurbelangen? Het omvormen van bos naar heide levert immers veel werkverschaffing voor de natuurbeheerders op. Dit wordt bekostigd door de vaak maximale subsidies die voor deze projecten te krijgen zijn. Ook de onvermijdelijke instandhouding van de cultuurlandschappen vraagt weer veel (financiële) inspanning.
Het lijkt er op dat de wijze van subsidiëring nu bepaalt dat natuurlijke landschappen worden omgevormd naar cultuurlandschappen, landschappen die hier zonder ingrijpen van de mens niet kunnen bestaan. Ook moet SBB steeds meer commerciële activiteiten verrichten sinds de verzelfstandiging in 1998.
Actiegroepen
In veel van de genoemde gebieden zijn actiegroepen of stichtingen opgericht die de massale bomenkap willen stoppen en de belangen van natuur en bewoners verdedigen. Uit de meeste enquêtes die zijn gehouden blijkt dat steeds maar liefst 80% tot 95% van de ondervraagden tegen bomenkap is. Er is geen maatschappelijk draagvlak voor dergelijke kaalslag.
Als bewonersgroep of actiegroep heb je nauwelijks inspraak. Veelal zijn de plannen al lang voorbereid en is de besluitvorming al rond voordat de omwonenden beseffen dat er iets gaat gebeuren met hun omgeving. Informatie wordt pas gegeven als de eerste machines aan hun vernielende werk beginnen. Je mag dan nog een bezwaarschrift indienen maar op geen enkel argument wordt inhoudelijk ingegaan. Alles wordt afgedaan met ‘het voldoet aan de normen’. Zeer wonderlijk bij dit soort projecten is dat er geen meetbare doelstellingen worden geformuleerd.
Pas op de plaats
Waar willen we met de Nederlandse natuur naartoe? Deze vraag moet opnieuw worden gesteld en hier moet een brede maatschappelijke discussie over worden gevoerd. En om die vraag te beantwoorden is het goed een pas op de plaats te maken. Nu bepalen een paar ecologen en biologen dat bepaalde diersoorten beschermd moeten worden en dat heide belangrijker is dan bos, en dat daar dan maar duizenden hectaren bos voor moet wijken.
Doelen
Bekijk of de natuurdoelen die jaren geleden zijn bepaald nog wel de natuurdoelen zijn om nu na te streven. Maak geen zogenaamde nieuwe natuur ten koste van bestaande natuur. Laat de bossen staan! Het geknutsel met en de vernietiging van natuur moet stoppen. Bij sommige ecologen en biologen begint dit besef gelukkig ook door te dringen! Landschapsbeheerders, word weer natuurbeheerder! Heb vertrouwen in de natuur!
Mariska Akkermans en Machteld Meij namens Stichting bewonersbelangen Hatertse en Overasseltse Vennen, www.vennengebied.nl; Paul Baken en Margriet Timmermans, Actiegroep Red ons Bos, www.redonsbos.nl; Mieke Vodegel, stichting de Woudreus, www.woudreus.nl; Isolde van Overbeek, Voorzitster stichting De Bomenridders; Gerard Hendriks, Stichting Groen Weert; Toine van Bergen, voorzitter DPS
Bron: DvhN